Monoqrafiya və kitablar

Kitabın I cildində görkəmli alim-geoloq və elm təşkilatçısı akademik Akif Əlizadənin 2000-2021-ci illəri əhatə edən elmi və elmi-təşkilati fəaliy­yətinin müxtəlif mərhələlərini əks etdirən seçilmiş məruzə, çıxış və müsahi­bələri toplanıb.

Oxucuya təqdim olunan kitabın II cildində alimin elmi və elmi-təşkilati fəaliyyətinin müəyyən məqamlarına toxunan jurnal və qəzet məqalələri öz əksini tapıb.

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, geologiya-minerologiya elmləri doktoru, AMEA Geologiya İnstitutunun “Petriligiya və metallogeniya” seksiyasının, həmçinin “Petrologiya” şöbəsinin rəhbəri, Əməkdar elm xadimi,  Azərbaycanın əməkdar geoloqu, “Şöhrət” ordenli Arif Cəfər oğlu İsmayıl-zadənin elmi əsərlərinin biblioqrafik göstəricisi 1959-2014-cü illəri əhatə edir və buraya alimin Azərbaycan və xarici dillərdə çap olunmuş monoqrafiya və kitabları nəşr olunmamış elmi əsərləri, müxtəlif məcmuələrdə və dövri mətbuatda dərc olunmuş məqalələri,, elmi konqres, sessiya, simpozium, konfrans, müşavirələrdə çıxış və məruzələri daxil edilmişdir.

Biobiblioqrafiyada akdemik A.C.İsmayıl-zadənin həyat və fəaliyyətinin əsas tarixləri, elmi, pedaqoji, təşkilati və ictimai fəaliyyəti haqqında qısa oçerk, alim haqqında yazılan məqalələr, onun elmi rəhbərliyi ilə müdafiə edilmlş dissertasiyalar əks olunmuşdur.

Biobiblioqrafiyaya daxil edilmiş materiallar xronoloji ardıcıllıqla yerləşdirilmişdir.

Göstəricidən istifadəni asanlaşdırmaq məqsdilə kitabın sonunda informasiya-axtarış aparatı təqdim olunmuşdur: bura alimin əsərlərinin, həmmüəlliflərin və onun haqqında yazan müəlliflərin əlifba göstəriciləri daxildir.

Monoqrafiya Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 18 iyun 2007-ci il tarixli 98 saylı Qərarına əsasən AMEA-nın Geologiya və Geofizika İnstitutunun rəhbərliyi ilə respublikanın bir sıra elmi və tədris mərkəzlərinin alimləri və mütəxəssisləri tərəfindən «Cənubi Xəzər Çökəkliyinin Azərbaycan hissəsinin karbohidrogen potensialinin və geo­dinamikasının öyrənilməsinə dair 2007-2014-cü illər üçün Tədbirlər Proqramı» mövzu­sunda həyata keçirilmiş elmi-tədqiqat layihəsinin 1-ci bölməsinin materialları əsasında hazırlanmışdır.

Əsas diqqət, qravimaqnit və elektrik kəşfiyyatı mə­lumatlarının yenidən emalına, ayrı-ayrı geofiziki metodlar arasında məlumatların uzlaşdırılmasına, yüksək termobarik şəraitdə laborator - fiziki təcrübələrin (kernlər üz­rə) hazır­lanmasına, seysmik materiallar üzrə dərin qatların interval sürətlərinin də­qiq­ləş­dirilməsinə, seysmik anizotropiyanın tətbiqi və geoloji modelin ha­zır­lan­masına, tərtib edilmiş kəsilişlərin regional stra­tifikasiyasına, müxtəlif me­tod­­lara uyğun kəsilişlərin uzlaşdırılmasına və va­hid geoloji modelin se­çil­məsinə yönəldilmişdir. Funksional asılılıqları ifadə edən alqoritm və proq­ramlar hazır­lanmışdır. Konsolidə edilmiş yer qabığının, qra­nit və bazalt təbəqələrinin, Mo­xo səthinin seçilməsi və qranit təbəqəsinin yayılma sərhədinin mü­əy­­yən edilmişdir. Mövcud geoloji-geofiziki məlumat­ların müasir texnologiyaların tət­biqi ilə yenidən işlənilməsi, interpretasi­yası (üçölçülü interpre­tasiya mo­delinin yaradılması) və ümumiləşdirilməsi aparılmışdır. Fundamentdən yuxarı çökmə qatın – mezokaynozoyun ayrı-ayrı sə­­viyyələri izlənilmiş, müxtəlif xarakterli geoloji və seysmoloji kəsilişlərin, struktur, qa­lınlıq, pale­o­geoloji, seysmotektonik, seysmo­fasial və s. xəritələrin və sxemləri tərtib edilmiş və seysmostrati­qrafik tədqiqatlar əsasında region üzrə qeyri-antiklinal tipli neft-qaz tələləri müəyyənləş­dirilmişdir. Mezokaynazoy dövrü paleocoğ­rafi­ya­sının şərhi verilmişdir. Yüksək termobarik şəraitdə aparılan laboratoriya təcrübələri nə­ti­cələrinin emal texnologiyaları hazırlanmış, seysmoloji və geodinamiki tədqiqatlarda tətbiq edilmişdir. Kəsilişlər və sahələr üzrə neft-qaz əmələgəlmə və toplanma zo­na­la­rı müəy­yən edilmişdir. CXÇ sərhəddinin qonşu əyalət­lərlə (Böyük Qafqaz, Terek-Xəzər kənar gö­mül­mə zonası və s.) uzlaşdırılması aparılmışdır. Neft-qazlılığın dərinlik üzrə petro­f­i­ziki meyarları təyin edilmişdir. CXÇ-nin müasir struk­turlarının əmələ gəlməsi və inkişaf tarixinin şər­hi verilmişdir. CXÇ hövzəsinin inkişafı və neft-qaz əmələgəlmə modelini imi­ta­siya edən «Basin Modelling» tədqiqatları həyata keçirilmişdir.