Ana Səhifə / Haqqımızda / Monoqrafiya və kitablar

Monoqrafiya və kitablar

MUĞAN MONOKLİNALI (Rus dilində)

MUĞAN MONOKLİNALI (Rus dilində)

(Fərid Həsən oğlu Dadaşov, Pərvanə Əlifağa qızı Məmmədova, Emin Faiq oğlu Ələkbərov)

XÜLASƏ


Azərbaycanda qeyri-antiklinal tipli neft və qaz yataqlarının axtarışı üçün perspektivli obyektlərdən biridə Muğan monoklinalıdır. Belə yataqların axtarışı çətin və mürəkkəbliyini nəzərə alaraq yeni axtarış metodikasının işlənməsi, eləcə də geoloji, geofiziki və geokimyəvi axtarış-kəşfiyyat üsullarından kompleks halında istifadə edilməsi zəruridir. Kitabda böyük faktiki materiallar əsasında bu məsələlərə ətraflı baxılmışdır. Muğan monoklinalının Məhsuldar qat kəsilişində qonşu neft yataqlarında müəyyən edilmiş sənaye əhəmiyyətli horizontlar qeydə alınmış, Məhsuldar qatın horizontları daxilində ayrı-ayrı qumlu və gilli dəstələrin ayrılması ilə zonal və regional müqayisəsi verilmişdir. Aşağı Kür çökəkliyinin cənubi-qərb qanadının maykopdan dördüncü dövrə qədər paleocoğrafiyasına baxılmışdır. İlk dəfə olaraq Muğan monoklinalının pliosen-dördüncü dövrdə qədim çay şəbəkəsinin sxemi tərtib edilmiş, deltalarda çöküntülərin əmələgəlməsini nəzərə alaraq qeyri-antiklinal tələlərinin əsas genetik tiplərinin formalaşması təsvir edilmişdir.


Muğan monoklinalında torpaqaltı çöküntülərinin ümumi geokimyəvi xarakteristikası öyrənilmişdir. Karbohidrogen qaz sahəsinin strukturunda sahəvi qaz anomaliyaları müəyyən edilmişdir. Məhsuldar qat çöküntülərinin güman edilən neft-qaz yataqlarından qalxan qazların hesabına Muğan monoklinalı torpaqaltı çöküntülərində karbohidrogen qazlarının anomaliya zonalarının əmələgəlməsi eksperimental və nəzəri cəhətdən əsaslandırılmışdır. Muğan monoklinalının torpaqaltı çöküntülərində karbohidrogen qazlarının qaz-geokimyəvi axtarışı zamanı görülən işlərin dəyərini azaldan kompleks geokimyəvi tədqiqatların metodikası təqdim edilmişdir.


Məlum geoloji-geokimyəvi təsəvvürlərin, metan karbonunun və onun homoloqlarının izotop analizi əsasında katagenetik proseslər nəticəsində neft-qaz əmələgəlməsinin əsas fazasında karbohirogenlərin formalaşması müəyyən edilmişdir. Məhsuldar qatda karbohidrogenlərin generasiya və akkumulyasiyasının kəmiyyətcə hesablanması aparılmışdır. Kompleks tədqiqatlar nəticəsində iki perspektivli neftli sahə – Sərxanbəyli və Şorsulu – müəyyən edilmiş və Həşimxanlı sahəsinin perspektivli olması təsdiq edilmişdir.
FİLİZƏMƏLƏGƏLMƏ PROSESLƏRİNDƏ METALLARIN GEOKİMYASI VƏ MİNERALOGENİYASI

FİLİZƏMƏLƏGƏLMƏ PROSESLƏRİNDƏ METALLARIN GEOKİMYASI VƏ MİNERALOGENİYASI

(C.Ə.Azadəliyev)

Monoqrafiyada filizəmələgətirən 40-dan artıq metalın − qara, əlvan, nadir, nəcib və radioaktiv metalların tətbiqi, kəşf tarixi, ehtiyatları, hasilatı və istehlakı məsələlərinin çox qısa şərhindən sonra başlıca olaraq metalların bəzi fiziki və geokimyəvi xassələri, endogen və ekzogen mənşəli mineraləmələgəlmə proseslərində geokimyəvi davranış xüsusiyyətləri və mineralogeniyası kifayət dərəcədə dolğun, lakin olduqca yığcam və asan dərkolunan məzmunda verilmişdir.


Kitab müvafiq sahədə fəaliyyət göstərən mütəxəssislər, elm və təhsil adamları, istehsalatda çalışan geoloqlar, eləcə də ali məktəblərin geologiya fakültəsində müvafiq ixtisaslar üzrə, qismən də kimya fakültəsinin qeyri-üzvi kimya ixtisası üzrə təhsil alan yuxarı kurs tələbələri, magistrantlar, aspirantlar və dissertantlar üçün çox faydalı bilik mənbəyi ola bilər.
 

AZƏRBAYCANDA PALEONTOLOGİYA ELMİNİN İNKİŞAFI

AZƏRBAYCANDA PALEONTOLOGİYA ELMİNİN İNKİŞAFI

(Т.A.Həsənov)

Kitabda paleontologiya elminin Azərbaycanda formalaşması və inkişafı,


Azərbaycan Paleontologiya Cəmiyyətinin təsisi və paleontoloqların istehsalatdakı fəaliyyəti, beynəlxalq əlaqələri və s. barədə məlumatlar verilir. Oxucunu maraqlandıran bir sıra mühüm paleontoloji abidələr haqqında məlumatlar da kitaba daxil edilmişdir.


Kitabın ikinci hissəsində Azərbaycanda paleontologiya və stratiqrafiya elmlərinin əsasını qoyan və inkişaf etdirən paleontoloqların fotosu, elmi fəaliyyətini əks etdirən məlumatlar verilir.


Kitab geoloqlar, bioloqlar, pedaqoqlar, ali məktəb tələbələri və bu elmin tarixi ilə maraqlananlar üçün əhəmiyyət kəsb edə bilər, geniş oxucu kütləsi üçün faydalı vəsaitdir.
H.ZƏRDABİ ADINA TƏBİƏT TARİXİ MUZEYİ

H.ZƏRDABİ ADINA TƏBİƏT TARİXİ MUZEYİ




Kitabda Həsənbəy Zərdabi adına Təbiət Tarixi Muzeyinin yaranma tarixi, Abşeron yarımadası, Ceyrançöldə və b. obyektlərdə aparılan elmi tədqiqatlar, Azərbaycanın geoloji quruluşu, faydalı qazıntıları haqqında məlumat verilir. Muzeyin eksponat və ekspozisiyalarda müasir və qazıntı halında tapılan faunadan mərcanların, balıqların, suda-quruda yaşayanların, sürünənlərin, quşların və məməlilərin skelet və müqəvvalarının izahı və fotoşəkli verilir.
 
 
Kitabda həmçinin muzeydə saxlanılan və adları «Qırmızı kitab»a düşmüş heyvanların siyahısı və başqa materiallar dərc olunur.
 
 
Kitab təbiətşünasların, tələbələrin, məktəblilərin və geniş oxucu kütləsinin marağını cəlb edən əyani vəsaitdir.