Xəbərlər

Geologiya İnstitutunda fizikanın fundamental və tətbiqi problemləri üzrə bütün istiqamətlərdə geofiziki tədqiqatlar aparılır.

 

 

Bu problemlərdən ən vacibi, qravimetrik üsullarla , geomaqnetizm və palemaqnetizmin öyrənilməsi, seysmologiyanın, geotermiki və radiometrik yüksək termodinamik şəraitində dağ süxurlarının fiziki xüsusiyyətlərinin tədqiqi-bu litosferanın quruluşu və onunla əlaqəli adekvat modelləri geofiziki mühitin diskretli ierarxiyalı və qabıq tipli plitə tektonikası, karbohidrogenlərin formalaşması və sıx örtülmüş faydalı qazıntılar və başqa problemlərdir.

 

 

Azərbaycanın tam üfüqi qradiyentinin maksimum bölgüsü, iki geoloji mühitin əlaqəsinin yeni sərhədlərinin aşkar edilməsi və əvvəl aşkar olunmuş sərhədlərin olduğu yerinin müəyyən edilməsinə imkan yaradır. Kölgəli relyef xəritəsinə əsasən sahələrin tam üfüqi qradiyentli Azərbaycanın qravitasiya bölgüsü, Azərbaycanda kəsilişlərin yerləşdirilməsi planı müəyyən edilmişdir.

 

 

Azərbaycanda keçirilən maqnit sahələrinin tədqiqatı, hansı ki geologiya və geofizikanın müxtəlif aspektlərini əhatə edən, həmçinin stratiqrafiya, geoxronologiya, tektonika sahəsi, maqnetli mineralogiya, geomaqnetizm, geoloji çəkilişlər və elmi aspektlərin geoloji xəritələri, faydalı qazıntı yataqlarının maqnit kriteriyaları, bölgənin dərinlik quruluşunun öyrənilməsi və s.

 

 

Maqnit sahələrinin analizi və sistematizasiyası Azərbaycanda ilk dəfə olaraq fanerozoy dövrünün dayaq maqnitstratiqrafik şkalasını tərtib etməyə imkan verir, 150-dən artıq geoloji kəsiklərin öyrənilməsi çökmə qatların stratiqrafiyasının əsasını, yaşa görə ayrılmasını, kontinental və dəniz çöküntülərinin stratiqrafik sərhədlərinin əsaslandırılması və korrelyasiyasından ibarətdir.

 

 

Alınan məlumatlar əsasında Böyük və Kiçik Qafqazın Azərbaycan hissəsində müxtəlif geostrukturlu dinamikasının kinematik parametrləri təyin edilmiş, əsas plitələrin vəziyyətinin palinspastik rekonstruksiyası və onların həm hüdud ərazilərinin məlumatları ilə müqayisəsi aparılmışdır. Paleomaqnit qütblərinin koordinatları üzrə Qafqaz seqmentinin Mezo-kaynozoy süxurları üçün tektonik üfüqi hərəkətlərin miqyası təyin olunmuşdur. Müxtəlif illərdə mərkəzi dünya məlumatları MDM-ı materiallarında dərc olunmuş paleomaqnit qütblərinin koordinatları ayrıca stratiqrafik vahid üçün hesablanmışdır.

 

 

Dağ süxurlarının fiziki xüsusiyyətlərinin Laboratoriya şəraitində yüksək təzyiq və temperatur da öyrənilməsi yerin təkində mövcud olan təbiiliyə yaxınlaşaraq nəzarətdə olan geofiziki sahə özünün son məqsədini və real mühitin petrofiziki kəsilişlərinin tərkibini izah etməyə malikdir.

 

 

Regional seysmik kəsilişlərin geoloji-geofiziki dərin petrofiziki modelləri RT-parametrlərindən elastik dalğanın surətindən asılılığı dalğanın uzanma surəti və möhkəmliyi ilə əlaqəsi petrofiziki məlumatlar əsasında tərtib olunmuşdur. Petrofiziki və V2 böyük kəsikli modelin quruluşunda RT şərti düzülüşü korrelyasiya asılılığında xüsusi əhəmiyyətə malikdir.

 

 

Deformasiya xüsusiyyətli dağ süxurlarının analizlərinin nəticələri dağ süxurları massivində sahənin gərginliyinin qiymətləndirilməsinə imkan verir. Bu qanunauyğunluq dağ süxurlarının xüsusiyyətlərini unutmamaq keçmiş geoloji yükdə onun fəaliyyətinə əsaslanır. Tədqiqatlar göstərir ki, süxurlar müəyyən qanunauyğunluqlar üzrə deformasiya olunur; bütün prosesləri ayrı-ayrı sahələrə bölünür: Elastiki deformasiya, elastik-plastikli deformasiya, deformasiya, dönməz deformasiya. Geoloji keçmişdə yaşamış süxurlar üçün maksimal yükə görə birinci sahədən ikinciyə keçid nöqtəsinə uyğun təzyiq qəbul olunur.

 

 

Geotermiya sahəsində Azərbaycanın geotermik hidrotermik xəritəsinin yaradılması geo-elmi nailiyyətlərdən biridir.

 

 

Elmi tədqiqatların əsas istiqamətləri: məkan akvatoriyasında və quruda zaman və məkan paylanmasının tədqiqi, Palçıq vulkanlarının istilik sahələrinin tədqiqi, hövzələrin təkamülünün termal modelləşməsi, geotermik ölçü cihazlarının işlənilməsidir.

 

 

Geoloji mühitin qamma spektrometrik sahəsində əsas istiqamətləri : inteqral radioaktivliyinə və dağ süxurlarının radionuklid tərkibinin, su, torpaq, hava dib çöküntüləri və s. tədqiqi; radioaktivliyin fonunda müxtəlif litoloji–stratiqrafik komplekslərdə radioaktiv elementlərin miqdarının müəyyən edilməsi və radiostratiqrafiya üsullarının işlənilməsi; seysmikliklə geodinamik proseslərlə, neftqazlılıqla əlaqədar radioaktiv sahələrin öyrənilməsi, monitorinq sisteminin yaradılması və palçıq vulkanlarının radioaktiv sahələrinin öyrənilməsi, urbanizə olunmuş ərazilərdə radon potensialının öyrənilməsidir.